CORONAVİRÜS SALGININDA GEBELİK VE DOĞUM

Covid 19 (yeni tip Corona virüs) salgını tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tırmanmaya devam ederken, hamile kadınların virüsün bebeklerine bulaşı ile ilgili kaygıları da artmaktadır. Tamamen yeni bir virüs ve hastalıkla karşı karşıya olduğumuz için, elimizde bu konu ile ilgili bilimsel veriler de oldukça kısıtlıdır. Şu ana kadar yayınlanan bilimsel veriler doğal olarak hastalığın merkezi olan Çin’den gelmekte ve anne karnında, anneden bebeğe Covid-19 virüsü bulaşma riskinin oldukça düşük olduğunu göstermektedir. Ancak bu risk tamamen dışlanamamaktadır.

Coranavirüs Enfeksiyonu, Hamilelik ve Doğum İle İlgili Bilimsel Raporlar Ne Gösteriyor?

26 Mart tarihinde JAMA’s (Journal of the American Medical Association’s) da yayınlanan raporda, Covid-19 virüsü ile enfekte halde iken doğum yapan 33 Çinli annenin sonuçları incelenmiştir.

• Bu 33 bebekten 3 tanesinde (%9) doğum sırsında yapılan Coronavirüs testi pozitif çıkmıştır.
• Bu bebeklerde klinik bulgular genel olarak orta seviyede olmuş ve hepsi taburcu edilmiştir.
• Bir hafta sonra yapılan testlerde 3 olguda da test negatif saptanmış ve en önemlisi tüm bebekler normal sağlığına kavuşarak yaşamını sürdürmüşlerdir.

Bu rapora bakıldığında, Covid-19 virüsünün anne karnında, bebeğe geçişi mümkün görülmektedir, ancak risk düşük düzeydedir.

Gebelik süreci, anne adayının vücudunda bir dizi değişikliklere yol açmaktadır. Bağışıklık sisteminde meydana gelen değişiklikler sonucunca, hamile kadınlar solunum yolu viral enfeksiyonlarına karşı daha duyarlı hale gelmektedir.

Bulunduğumuz şu aşamada, Covid-19 virüsünün bebekte yapısal anomaliler, düşük veya ölü doğum ile ilişkili olup olmadığını söylemek mümkün görünmemektedir. Ancak yüksek ateşin, özellikle gebeliğin ilk üç ayında, bebekte yapısal anomaliler ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, tüm anne adaylarımıza bu dönemde kendilerini grip dahil tüm hastalıklardan korumasını önermekteyiz.

Henüz Covid-19 virüsü için geliştirilen bir aşı veya tedavi yöntemi mevcut değildir. Bu nedenle anne adaylarının bulaşı önleme ile ilgili önlemleri almalarını öneriyoruz.

Hangi Önlemler Alınmalı?

Yeni tip Coronavirüsün insandan insana yakın temas ile bulaştığını anlamak çok önemlidir. Enfekte bir kişinin öksürmesi veya hapşırması sonucu ortama yayılan virüs içeren damlacıklar, yakınındaki diğer bireyleri enfekte edebilmektedir. Bu nedenle kalabalık ortamlarda bulunmamak ve bireyler arasındaki sosyal mesafeyi korumak çok önemlidir.

Alınacak Önlemler;

• Covid-19 şüphesi olan kişilerden mutlak izolasyon
• Mümkün olduğunca evden çıkmama
• Gün içerisinde düzenli aralıklarla eller yıkanmalıdır. Covid-19 bazı yüzeylerde saatlerce, hatta günlerce kalabilmektedir. Elimizin virüs bulunan bu yüzeylerle teması ve yıkamadan elimizin yüzümüzle teması en önemli bulaş yollarından biridir. Virüs, plastik yüzeylerde 72 saat, diğer yüzeylerde ise 48 saate kadar bulunabilmektedir. Bu nedenle şüpheli yüzeyler ile temas sonrası en az 20 sn, su ve sabun ile eller yıkanmalıdır. Eğer su ve sabun ulaşılabilir değilse, en az %60 alkol içeren antiseptik solüsyonlar ile özellikle parmak uçlarını içerecek şekilde eller temizlenmelidir. Yıkanmamış ellerin gözlere, buruna ve ağza sürülmemesine dikkat edilmelidir.
• Sosyal mesafenin korunması (en az 6 adım)
• Maske kullanımı ve kullanılan maskenin düzenli aralıklar ile değiştirilmesi
• Bağışıklık sisteminin kuvvetli tutulması için düzenli ve dengeli beslenme
• Kesinlikle sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanılmaması

Bunlar aslında artık duymaya alışık olduğumuz ve basit önlemler olmakla birlikte, gebelikte daha büyük önem arz etmektedir.

Gebelik Takipleri Nasıl Olmalıdır?

İçinden geçtiğimiz bu pandemi sürecinde, bulaş riskini en aza indirebilmek için rutin gebelik takibi programında bazı değişikler yapılması faydalı gibi görünmektedir. Birçok merkez, gebelerin daha az sosyal ortam ve hastane ortamına girmeleri için, daha esnek ve takip aralıklarının daha uzun olduğu bir gebelik takip programı belirlemektedir. Buna göre;

• İlk gebelik tanısı ve gerekli ilk başvuru testleri
• gebelik haftası (ilk trimester genetik tarama testleri ve ultrasonografi)
• 18-20.hafta (ayrıntılı ultrasonografi)
• 24-28.hafta (şeker yükleme testi ve RH uyuşmazlığı mevcut ise Anti-D İmmünglobülin)
• Tüm bu değerlendirmeler normal ise 34-36.hafta fetal gelişimin değerlendirilmesi
• Doğum planı

Bu esnek takip planında, gebenin takip olduğu hekime kolay ulaşabilirliği önemlidir. Şüpheli bir durumda gerekirse önce hastaneye gitmeden hekimi ile temasa geçmeli (Telemedicine) ve ihtiyaç duyulması halinde hastaneye başvurmalıdır.

Gebelikte Coronavirüs Testi ?

Şüpheli teması olan ve ateş, kuru öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı olan tüm gebelere test önerilmelidir.

Doç.Dr.Gökhan BOYRAZ

Kadın Hastalıkları ve Doğum

İletişim: 0536 813 79 40