HİPEC (Sıcak Kemoterapi) NEDİR?

HIPEC (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy- Sıcak Kemoterapi), belirlenen kemoterapi ilaçlarının karın içerisine belirli bir ısıda ve sürede uygulandığı işlemdir. İlk olarak barsak ve mide kanserlerinde kullanılmaya başlanan bu prosedür, günümüzde yumurtalık kanseri tedavisinde de sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır.

Yumurtalık Kanserinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Yumurtalık kanseri, en sık ölüme yol açan jinekoloji kanserdir. En sık 55-65 yaşları arasında görülür. Erken bulgu vermediği ve rutin tarama yöntemi geliştirilemediği için, maalesef hastaların büyük kısmı ileri evrede tanı almaktadır.

Menapoz sonrası karın şişliği olan, yumurtalığında kitle olan ve CA-125 değeri yüksek olan hastalarda tanı, aksi ispat edilene kadar yumurtalık kanseri olarak kabul edilmelidir. Bu hastalar zaman kaybetmeden cerrahi değerlendirme için jinekolojik onkoloji uzmanına başvurmalıdırlar.

Yumurtalık kanseri tedavisinin başarısında yapılacak olan ilk ameliyat çok önemlidir. Yapılan tüm bilimsel çalışmalarda, ilk ameliyatta geride gözle görülür tümör bırakılmayan (maksimal sitoredüksiyon-debulking) hastalarda tedavi başarısı en yüksek bulunmuştur. Bu nedenle yumurtalık kanseri şüphesi olan hastalar detaylı bir değerlendirmeden (klinik ve radyolojik olarak) geçmeli ve geride tümör bırakılmayacak bir cerrahiye uygun ise mutlaka cerrahi uygulanmalıdır. Primer debulking cerrahisi denilen bu cerrahi işlemde, tüm tümörlü dokuların çıkartılması ve geride gözle görülür tümör bırakılmaması amaçlanmaktadır.

Yumurtalık Kanseri Tedavisinde NEOADJUVAN KEMOTERAPİ nedir?

Yumurtalık kanseri tanısı konulan bazı iyi seçilmiş hastalarda, ilk cerrahi yapılmadan, 3 kür kemoterapi verilmekte ve sonrasında cerrahi evreleme yapılmakta, ardından tekrar 3 kür kemoterapi verilmektedir. Bu tedavi yaklaşımına neoadjuvan kemoterapi denilmektedir. Neoadjuvan kemoterapi yaklaşımı, yumurtalık kanseri tanısı alan her hastada rutin olmamalı, eğer hasta primer cerrahiye uygunsa bu şans hastaya sunulmalıdır. Tüm dünyada, iyi jinekolojik onkoloji merkezlerinde, neoadjuvan kemoterapi oranı %20’yi geçmemektedir.

Hangi Hastalara Neoadjuvan Kemoterapi Uygulanmalıdır?

• Karın dışına yayılım varsa,
• İleri yaş ve ilave dahili hastalıklar nedeni ile uzun sürecek bir cerrahi işlemin riskli olduğu durumlarda
• Özellikle ince barsak gibi bazı riskli bölgelerde tümör tutulumu olduğunda

Yumurtalık Kanseri Tedavisinde HİPEC (Sıcak Kemoterapi)’nin Avantajı Nedir?

Yumurtalıklar karın içerisinde bulunan organlardır. Bu nedenle yumurtalıklardan gelişen kanserlerde, kanser hücreleri yumurtalık yüzeyinden karın içerisine dökülmekte ve karın içerisindeki sıvı ile tüm karına yayılabilmektedir, ve genellikle karın içerisinde sınırlı kalmaktadır. Bu nedenle yapılan çalışmalarda, karın içerisine yani direkt tümörün bulunduğu bölgeye kemoterapi uygulamalarının (intraperitoneal kemoterapi), daha uzun sağ kalım ile ilgili olduğu gösterilmiştir.

HİPEC işlemi nedir?

Yumurtalık kanseri tedavisinde en önemli unsur cerrahi ile geride gözle görülür tümör bırakmamaktır. HİPEC işlemi yapılan ameliyata yardımcı bir tedavidir, ameliyatın yerini alacak bir tedavi değildir.

HİPEC işlemi sırası ile şu basamakları içermektedir;

• Sitoredüktif cerrahi (debulking cerrahisi)
• Ameliyat bitiminde, hasta anestezi almaya devam ederken karın içerisine 4 adet HİPEC katateri yerleştirilir. Bu dört kataterin uçları karın içerisinde belirli bölgelere yönlendirilir.
• Bu dört kataterden ikisi kullanacağımız ilaçların karın içerisine verilmesini sağlarken, diğer ikisi ise ilaçların tekrar HİPEC cihazına dönmesini sağlar.
• Daha önce hazırlamış olduğumuz kemoterapi ilaçları, bazı özel solusyonlar içerisinde HİPEC cihazına yüklenir. Ardından HİPEC cihazı bu kemoterapi ilaçlarını 41-43 derece sıcaklığa kadar ısıtır ve ardından karın içerisine uygulama başlar.
• 90 dakika boyunca 41-43 derecede kemoterapi ilaçları karın içerisine uygulanır.
• İşlem bitiminde hastanın kilosuna göre belirli bir miktar ilaç karın içerisinde bırakılabilir.

Neden Sıcak Kemoterapi?

• Sıcak, ilacın dokulara penetrasyonunu (etki derinliğini) artırır.
• Sıcak, bazı kemoterapi ilaçlarının sitotoksik etkisini (kanser hücrelerini öldürme gücünü) artırır.
• Sıcağın kendi başına anti-tümör etkisi vardır.
• Direkt karın içerisine uygulandığı için ve kan dolaşımına daha az oranda geçtiği için, kemoterapi ilaçları daha yüksek dozlarda uygulanabilmekte ve yan etki (böbrek ve karaciğer yan etkileri gibi) de daha az olmaktadır.

Yumurtalık kanserinin yayılım paterni dikkate alındığında, yapılan çok iyi bir cerrahi bitiminde, tümör yükünün en az olduğu anda, yüksek dozda ve daha az yan etki ile, geride kalmış olabililen gözle görülmeyen, mikroskopik tümör hücreleri üzerine uygulanan bu tedavinin sonuçları iyileştirdiğini ve başarı şansımızı artırdığını düşünmekteyiz. HİPEC işlemini en fazla uygulayan cerrahlardan biri olan dünyaca ünlü Prof.Dr. PAUL H. SUGARBAKER ile bizzat bu tekniği birlikte uygulama fırsatı buldum. Tüm bu birikimlerimizi siz hastalarımıza aktarmak için sizlerleyiz…

Doç.Dr.Gökhan BOYRAZ

Jinekolojik Onkoloji Uzmanı