BORDERLİNE YUMURTALIK TÜMÖRÜ NEDİR?

Borderline yumurtalık tümörleri, tüm yumurtalık tümörlerinin yaklaşık %14-15’ini oluşturan ve kanser potansiyeli düşük olan (low-malignant potential) tümörlerdir. Klasik olarak iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümörler arasında kalan tümörler olarak sınıflandırılır. En sık görülen borderline yumurtalık tümörleri ise seröz ve müsinöz denilen hücre tüplerinden oluşan tümörlerdir. Borderline yumurtalık tümörü olan hastaların yaklaşık 1/3’ü 40 yaşından gençtir.

Klinik Bulgular

Hastaların yaklaşık %15’i tanı sırasında semptomsuzdur. Bu hastalarda tanı rutin jinekolojik muayene ve görüntüleme sırasında konur.

En sık görülen şikayetler ise;

• Kasık veya karın ağrısı
• Karında ve kasıkta baskı ve gerilme hissi
• İlişki sırasında ağrıdır

Tanı

Hastayı muayene eden ve ultrasonografi yapan klinisyenin deneyimi ve tecrübesi erken tanı için çok önemlidir. Özellikle  ultrasonda yumurtalıkta içerisinde solid alanlar ve papiller çıkıntılar olan kistler yumurtalık tümörleri açısından dikkate alınmalıdır. Bu özelliklere sahip yumurtalık kitlelerinde cerrahi ile kitlenin çıkarılması ve patolojik olarak değerlendirilmesi çok önemlidir.

Genel olarak tanısal algoritma;

• Medikal öykü; bulgu ve şikayetler, süre…
• Fizik muayene; ele gelen kitle, karında şişlik, hassasiyet..
• Görüntüleme; transvajinal USG, adneksiyal kitlelerin değerledirilmesinde ilk yöntemdir.
• Ca-125 düzeyi; borderline yumurtalık tümörlerinde faydalı olmayabiliyor.

Tedavi

Borderline yumurtalık tümörleri, genellikle yumurtalık kanseri şüphesi doğuran kitlelerin cerrahi olarak çıkartılıp patolojiye gönderilmesi sonucu tanısı konulan tümörlerdir. Ameliyat sırasında genellikle yumurtalık üzerinden papiller çıkıntılar dikkati çeker (karnabahar benzeri görünüm). Yumurtalık kanseri açısından şüphe uyandıran kitlelerin varlığında en önemli cerrahi prensip, yumurtalık kitlesi ve yumurtalık bütünlüğü bozulmadan tamamının çıkartılıp hızlı patolojik incelemeye (frozen patolloji) gönderilmesidir. Ameliyat sırasında (hasta anestezi almaya devam ederken) yapılan hızlı patolojik inceleme sonucu ameliyatın geri kalan seyrini belirlemede çok önemlidir. Patolojik değerlendirme sonucu borderline yumurtalık tümörü veya yumurtalık kanseri gelir ise detaylı bir evreleme cerrahisi yapılmalıdır.

Borderline yumurtalık tümöründe rahim ve karşı yumurtalığın korunması, hastalığın evresine ve yayılımına, hastanın yaşına ve gelecekte çocuk isteği olup olmamasına bağlı olarak değişmektedir. Tüm bu faktörler dikkate alınarak olası ihtimaller ameliyat öncesi aile ile konuşulmalıdır.

Olası ihtimaller;

• Hasta ileri yaş ise (45 yaşından büyük); standart cerrahi yaklaşım rahim ve yumurtalıkların alınmasıdır.
• Gelecekte çocuk isteği olabilecek genç hastalarda ise standart cerrahi yaklaşım borderline yumurtalık tümörünün olduğu yumurtalığın alınması ve evreleme cerrahisidir. Tümörün olduğu yumurtalıkta, sadece kitlenin alınması ve geri kalan yumurtalığın bırakılması durumunda nüks riski (hastalığın tekrarlama riski) oldukça artmaktadır.
• Her iki yumurtalıkta tümör olması durumunda, hastanın yaşı ve çocuk durumu göz önünde bulundurularak karar verilir. Çocuk isteği olan genç hastalarda yumurtalık ve rahim korunur ancak hastaya hastalığın tekrarlama riski anlatılmalı ve yakın takipte tutulmalıdır.

Cerrahi Tedavide Açık Cerrahi (Laparatomi) mi yoksa Kapalı Cerrahi (Laparoskopi) mi Tercih Edilmeli?

Borderline yumurtalık tümörleri genellikle pelvise sınırlı olduğundan laparoskopik cerrahi uygundur. Bu kararda cerrahın tecrübesi ve hastalığın yaygınlığı önemlidir. Cerrah hasta için en iyi olan yolu seçmelidir. Laparoskopi konusunda klinik deneyim çok önemlidir. Özellikle şüpheli kitlelerin cerrahi tedavisinde eğer laparoskopik yol tercih edilecek ise onkolojik prensiplere mutlaka uyulmalı, kist veya kitle karın içerisinde açılmadan taşıyıcı özel torbalar içerisine alınarak dışarı çıkarılmalıdır. Böylelikle tümörün karın içerisine olası yayılımı engellenmiş olur. Laparoskopi konusundaki klinik deneyimimize güvenerek biz borderline yumurtalık tümörlerinde, hastalık evresi ve diğer klinik faktörler de dikkate alınarak, laparoskopik cerrahinin hastaya sağladığı avantajlar nedeniyle (yara izinin olmaması, daha az kanama, daha az ağzı ve günlük yaşama daha hızlı dönme gibi) öncelikle laparoskopik yolu tercih etmekteyiz.

Ameliyat Sonrası İzlem

Kesin patolojik tanı borderline yumurtalık tümörü olarak gelmiş ise ameliyat sonrası kemoterapiye ihtiyaç yoktur. Borderline yumurtalık tümörlerinde kemoterapi faydalı değildir.

Ameliyat sonrası hasta düzenli takiplere alınmalı, ilk 2 yıl 3 ayda bir, sonraki 3 yıl ise 6 ayda bir jinekolojik muayenesi yapılmalıdır.