05.12.2019

HAMİLELİKTE GRİP AŞISI YAPILMALI MIDIR?

Sonbahar mevsiminin gelmesi ve havaların serinlemesi ile birlikte grip salgınlarının da arttığı bir döneme girmiş olduk. Bu dönemde gebelerimizden en sık gelen soruların başında grip aşısının hamilelik sırasında güvenli olup olmadığı gelmektedir?

‘Hamileyim, grip aşısı yaptırmalı mıyım, bebeğime zarar verir mi?’

Hamilelik süreci, anne adaylarının vücutlarında hemen her organ ve sistemde ciddi değişiklere neden olmaktadır. Solunum sistemi, kalp ve dolaşım sistemi, sindirim sisteminde olduğu gibi bağışıklık sisteminde de hamilelik sırasında fonksiyonel değişiklikler olmaktadır. Bunun doğal sonucu ise gebelerin, bazı enfeksiyonlara karşı gebe olmayan bayanlara göre daha hassas olmalarıdır. Grip gibi normalde basitçe atlatılabilecek bir hastalık, gebelerde çok ciddi durumlara neden olabilmekte ve hatta yoğun bakım ihtiyacı doğurabilecek akciğer enfeksiyonlarına (zatürre) neden olabilmektedir. Bu nedenle gebelik sürecinde bağışıklık sistemini desteklemek için dengeli beslenmeye ve özellikle sonbahar-kış döneminde kalabalık kapalı ortamlara girmemeye özen gösterilmelidir ve üşüme, titreme, ateş, burun akıntısı, baş ağrısı gibi grip bulgularından şüphe eden hamileler mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurmalıdır.

Anne adaylarının aşılanması sonucu anne kanında oluşan koruyucu antikorlar, plasenta (bebeğin eşi) aracılığıyla bebeğe geçmektedir. Dolayısıyla bu koruyucu antikorlar anneyi koruduğu kadar bebeği de korumaktadır ve bu koruyucu etki doğum sonrası ilk aylarda da devam etmektedir. Yani, gebelik sırasında yaptırdığımız uygun aşılar aslında bebeğimizin yenidoğan döneminde korunmasını sağlayan temel etmenlerden biri olmaktadır. Ancak her aşının da gebelikte güvenli olmadığını aklımızdan çıkarmamamız gerekir.

Hangi aşılar gebelikte güvenlidir ve bebeğime zarar vermez ?

Canlı virüs içermeyen aşılar gebelikte güvenle yaptırılabilir. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak ve suçiçeği gibi canlı virüs içeren aşılar hamilelik sırasında kesinlikle yaptırılmamalıdır. Bu tip canlı virüs içeren aşılar bebekte bazı organ ve sistemlerde hasarlara yol açmakta ve yapısal anomalilere neden olabilmektedir.

Grip aşısı canlı virüs içermediği için gebelikte güvenle uygulanılabilir. Bebeğimizin gelişimi üzerine herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Gebelik haftasından bağımsız olarak grip mevsiminde (özellikle Ekim-Kasım aylarında) tüm gebelerin aşılanması bir çok uluslararası bilimsel dernek tarafından da önerilmektedir.

Gebelikte grip aşısı olmanın faydaları nelerdir?

  • Annenin grip hastalığına yakalanma riskini azaltır.
  • Annenin grip hastalığına bağlı hastaneye yatma riskini azaltır. Aslında hastalığın daha hafif atlatılmasında rol oynar.
  • Ölü doğum riskini azalttığı yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
  • Erken doğum riskini azalttır.
  • Düşük doğum ağırlıklı (SGA) bebek doğurma riskini azaltır.
  • Tüm bu olumlu etkilerine ilaveten doğumdan sonraki ilk aylarda bebeğimizi gribal enfeksiyonlardan korur.

Gebelik sırasında yapılan grip aşısı ile annede oluşan koruyucu antikorlar, doğum sonrası anne sütü ile bebeğe geçmeye devam etmektedir. Aslında bu da bize emzirmenin ve anne sütünün ne kadar değerli ve mucizevi olduğunu göstermektedir. Bebeğimiz doğumla birlikte, son derece güvenli ve temiz olan bir ortamdan, yani anne rahminden dışarıya çıkmakta ve aslında gözle göremediğimiz bir çok enfeksiyon etkenine maruz kalmaktadır. Henüz bu tür ekenlere hazır olmayan bebeğimizin bağışıklık sisteminin en önemli silahı ise anne sütünden gelen koruyucu antikorlardır. Bu nedenle anne sütü alan bebeklerde bağışıklık sistemi daha güçlü olmakta ve bu bebekler daha az enfeksiyon hastalıklarına yakalanmaktadır. Tüm anne adayı gebelerimize, emzirmenin ve anne sütünün önemini gebelik takibi sürecindeki rutin kontrollerinde sürekli hatırlatmakta, onları doğum sonrasına da hazırlamaktayız.

Sağlıklı bir gebelik aslında henüz gebelik oluşmadan, planlama aşamasında başlayan doktor kontrolleri ile mümkündür. Gebelik planlanmadan 3 ay önce kadın doğum doktorunuzdan danışmanlık almanız, uygun testlerin yapılması, folik asit vitamini gibi uygun tedavilerin başlanması, gebelik sırasında düzenli kontroller, doğum ve doğum sonrası bakım aslında hem anne hem de bebeğimizin sağlığı için son derece önemlidir. Unutmayın, hamilelik, iki küçük hücreden dünyalar tatlısı bebeğimizin oluşması, onun anne karnında hareketlenmesi, doğum ve onu ilk kez kucağımıza almamız, bunlar başlı başına bir mucizedir. Bu mucizenin mutlulukla sonuçlanması için gebelik öncesi ve hamilelik sırasında düzenli takip ve danışmanlık almak son derece önemlidir.

 

 

Yazar: Doç. Dr. Gökhan Boyraz